De schuld van teruglopende economische welvaart wordt vaak aan een zondebok toegekend. Het is de schuld van die geldverslindende EU en de windmolens die zogenaamd op subsidie lopen. Daarnaast natuurlijk de migranten, de asielzoekers, of de gelukzoekers zoals ze een paar jaar geleden werden genoemd. Ik wil het hier puur even over het economisch perspectief hebben, dus ik laat het gepercipieerde veiligheidsaspect er buiten. Onze economie verandert, dat deed het sinds de industriële revolutie, tijdens de automatisering revolutie, tijdens de internetrevolutie en nu tijdens de robotisering revolutie ook. Die verandering gaat steeds sneller, er verdwijnen banen en komen weer nieuwe banen bij. Wat in ieder geval duidelijk is, is dat de laaggeschoolde beroepen een grote kans hebben door robots vervangen te worden.
Lage lonen bevorderen migratie
Deze baan verdwijning wordt door de populist in het kader van “they took your jobs” altijd toegerekend aan het politiek linkse spectrum. Daarmee wordt een andere belangrijke oorzaak over het hoofd gezien. Die andere oorzaak ligt namelijk in het Neo-Liberalisme. In de visie dat loonmatiging vakkundig ingezet wordt om winstmaximalisatie te bereiken.
Heb je wel eens aan de optie gedacht dat de voortgang van de migrantenstroom een gevolg van de inzet van loonmatiging kan zijn? Veel ongeschoold werk vanaf midden jaren 50 dermate laag vergoed dat “de Nederlander” dit werk niet meer wilde uitvoeren, onder andere omdat velen wel waren opgeleid. De arbeidsmigratie buiten de EEG kwam op gang in de jaren 60 toen er een tekort aan arbeidskrachten was in Nederland, het tekort opgevuld met “de Gastarbeider”. De gastarbeiders werden voornamelijk door het bedrijfsleven geworven, omdat zij stonden te springen om ongeschoolde arbeiders. Dit liep door totdat in ‘73 de oliecrisis uitbrak, daarna probeerde de overheid de arbeidsmigratie stop te zetten. Vanaf dat moment begon er ook meer illegale arbeid te ontstaan, omdat werkgevers nou eenmaal de smaak van de goedkope arbeid te pakken hadden gekregen. Daarnaast kwam in de jaren 80 ook automatiseringsgolf op gang, waardoor veel ongeschoolde arbeidsplaatsen verdwenen.
De economische teruggang van de midden- en lage klasse ligt hem voornamelijk in het Neo-Liberale model dat in de volksmond Kapitalisme wordt genoemd. De versnelde technologische ontwikkeling heeft in de combinatie met de winstmaximalisatie filosofie het effect dat deze baanverdwijning alleen maar sneller zal gaan. Dit begrip heet technologische werkloosheid en is in de jaren 30 beschreven door John Maynard Keynes. We hebben de afgelopen jaren het effect van E-commerce gezien in de massale faillissementen in de middenstand, dus technologische werkloosheid is vandaag al de realiteit.
Positief scenario
Maar diezelfde Keynes beschreef in ‘Economic Possibilities for our Grandchildren’ ook een andere scenario, namelijk dat van de 15-urige werkweek. Zijn voorspelling hield echter in dat iedereen zou meeprofiteren van de welvaarts- en productiviteitsgroei. Binnen het Neo-Liberale model is dat niet mogelijk, want omdat alle winst vanwege de onbegrensde hebzucht voornamelijk naar een kleine groep gaat. Dit leidt onder andere tot een situatie waarbij 8 mensen net zo rijk zijn als de armste helft van de wereld. Een jaar daarvoor waren dit overigens 63 mensen, dus het verschil wordt in een ongekende snelheid groter. Als die trend zich in dit tempo doorzet, bestaat de kans dat jij binnen een aantal jaar ook tot die armste groep behoort. Dan zijn deze 8 mensen wellicht net zo rijk als 80% van de wereld.
De aard van het probleem zit hem dus in ons huidige economische model. Het is niet de schuld van de migrant, ook al wil de populist je dit laten geloven. Ook is het eigenlijk niet het economische model, het is de mind-set. Het komt voort uit de overtuiging dat economische welvaart het ultieme streven is. En die economische welvaart moet blindelings en grenzeloos op individueel niveau nagejaagd moet worden. Wij zouden ons economisch denken beter volgens de speltheorie kunnen doen.
Polarisatie remt onze vooruitgang
Zoals ik niet in Neo-Liberalisme geloof, geloof ik ook niet in Socialisme. Het zijn allebei achterhaalde filosofieën en daarnaast gebaseerd op polarisatie. Polarisatie is werkelijk de grootste oorzaak van stilstand, er wordt oeverloos gediscussieerd en de argumenten hebben maar één doel; gelijk krijgen.
Er samen uit komen zit er vaak niet meer in en tijdens de campagneperiode – zoals nu – hebben veel uitspraken werkelijk geen waarde meer. Zelfs onze huidige Minister President geeft in een paginagrote advertentie toe dat hij maar wat roept om jouw stem te vangen.
Maar goed, hij geeft het tenminste toe. Als we kijken naar de uitspraken en verkiezingsbeloften van Geert Wilders wordt het pas echt feest. Werkelijk alles wordt aangegrepen om de “anger-button” van de kiezer te vinden en te misbruiken. Zijn verdere politiek van misleiding zie je terug in het verbreken van de belofte om de zorg betaalbaarder te maken en te verbeteren. Want de PVV ging akkoord met de verlaging van het sociaal minimum en de zorgtoeslag, daarnaast met de verhoging van de basispremie en het eigen risico. In zijn campagne maakt hij zich sterk voor de oudere die maar een kop soep krijgt en de asielzoeker €5000 per dag.
In werkelijkheid stemde de PVV voor de beperking van de dagopvang voor ouderen. Daarnaast was de afgelopen jaren de PVV in een derde van de zorgdebatten afwezig. En wanneer Fleur Agema hier door Renske Leijten op gewezen wordt noemt ze dit matennaaien.
Dus hoe gaan we er nou voor zorgen dat wij het met z’n allen goed hebben? Want dat is toch het doel? Niet door uitsluiting en zeker niet door te verwachten dat dit alles alleen door de politiek wordt opgelost. Het kiezen voor de grote leider die het land even schoonveegt werkt niet, dat wordt na korte tijd al zichtbaar aan de overkant. Vele Amerikanen vrezen voor een daling van de Amerikaanse economie wanneer de visums worden ingetrokken. Die economie draait nou eenmaal voor een groot gedeelte op de kennis van migranten. Ook toont de oud-gouverneur van Californië aan dat zij juist samen met het invoeren van strengere milieuregels een economische groei van 12,4% hebben gerealiseerd. En kijk eens hieronder waarom Nuon hier in Nederland wil stoppen met kolencentrales.
Nuon stopt ‘noodgedwongen’ met kolen. De centrale kan niet zonder subsidie. Ik herhaal: kan niet zonder subsidie.
— Matthijs Sienot (@MatthijsSienot) December 22, 2016
Vooruitgang door (zelf)ontwikkeling
Waar we ons op moeten richten is dat de aard van het werk door deze technologische ontwikkeling verandert. Dit betekent ook dat er nieuwe beroepen ontstaan en banen worden geschapen. Laaggeschoold werk wordt door MBO of HBO vervangen, maar er is voor iedereen zeker een kans om robotisering voor te blijven. Dit kunnen we oplossen met onderwijs, met continu leren en ontwikkelen. Die mogelijkheid moet voor iedereen bereikbaar zijn, iedereen moet gelijke kansen krijgen. Daarna komt eigen inzet. Ik geloof niet in een systeem waarbij iedereen gelijke verdiensten heeft. Wanneer je meer waarde levert, mag je ook meer waarde terugontvangen. Maar grenzeloze hebzucht heeft geen positieve gevolgen voor het geheel. Dat was zichtbaar na de bankencrisis en is zichtbaar in het gevaar van technologische werkloosheid. Wij moeten dus onze mindset veranderen, goed voor jezelf en goed voor het geheel. Het Nash Evenwicht dus.
En ja, ook je politieke keuze heeft hier een grote invloed op. Want het is al zichtbaar dat Geert Wilders niet het belang van iedereen in de samenleving nastreeft. Weinig mensen zullen trouwens weten welke agenda hij werkelijk heeft. Hij probeert dit in ieder geval zoveel mogelijk te verbergen waar zijn buitenlandse financiering vandaan komt. Ken je het gezegde “wie betaalt bepaald”? Zonder complete inzage in de geldstroom van Wilders weet je als PVV-stemmer helemaal niet waar je voor kiest. Het is bekend dat veel geld uit de VS komt, maar niet alle donaties aan de PVV zijn openbaar gemaakt.
Het wetsvoorstel voor een verbod op politieke financiering uit het buitenland is onlangs door o.a. de PVV en VVD afgekeurd. Business Insider Nederland schreef vorig jaar hierover: “Hoewel DENK dit jaar door de VVD nog verweten als ‘de lange arm’ van de Turkse president Erdogan op te treden in Nederland. Maar als we puur naar geldstromen kijken, is er eigenlijk maar één partij die echt afhankelijk is van buitenlandse steun. Als we hier dan in de termen van de VVD over spreken, wiens “lange arm” is de PVV dan eigenlijk?
Wat we volgens mij nodig hebben is een Positief Progressief Sociaal Liberaal beleid. De gefaalde economische modellen die de banken crisis veroorzaakten en het effect op onze natuur buiten beschouwing laten dienen herzien te worden. En ja, daar kan de politiek bij helpen. Dus wanneer je gaat stemmen, zoek dan een partij in het progressieve midden. Daar worden we allemaal beter van. Minder rechts, want Neo Liberalisme is uiteindelijk een race naar de bodem.
En minder links, want die kijken volgens mij teveel naar een onnastreefbaar ideaalbeeld en proberen de problemen van vandaag met de methodes van gisteren op te lossen. Progressief denken en handelen, dat is precies we in deze tijd keihard nodig hebben. Het midden is tegenwoordig lastig te vinden. Vanwege de polarisatie worden de partijen die hier binnen vallen onterecht als links of rechts neergezet.
Laat je niet gek maken
In Nederland gaat het helemaal niet zo slecht als de populisten je willen laten geloven. Want in Nederland heeft iedereen te eten. En in Nederland overlijden er geen kinderen van 10 jaar oud omdat hun ouders de medische kosten niet kunnen betalen. Dat is in ieder geval aan de armste kant van de wereld wel de dagelijkse realiteit. Daar waar ze met z’n 3,6 miljarden bij elkaar net zoveel geld hebben als de 8 rijksten ter wereld.
Mocht je nog steeds denken dat je het zo slecht gaat in Nederland, lees dan even dit artikel. Of kijk dan naar het plaatje hieronder, dit geeft je misschien perspectief.
Toen ik een aantal jaren geleden een Surinamer op TV zijn steun aan de PVV hoorde geven schrok ik me kapot. Hoe kan je zoiets doen? Zo’n 20 jaar daarvoor behoorde je zelf tot de groep zondebokken, tot het uitschot. En nu doe je daar zelf aan mee. Hoe blind kan je zijn?
Ja, de zondebok wordt al tijden door de populist misbruikt. Nu zijn het de Migranten, de Azielzoekers, de Moslims. Hiervoor waren het de Polen, de Antillianen, de Surinamers, de Molukkers, de Indonesiërs, daarvoor de Joden… en straks… dan zijn het de Robots.
